Ο Καρατζάς (Καρα-αντζάς στα τούρκικα, σημαίνει μαύρο σκυλί) είναι ένας γραφικός ορεινός οικισμός, χτισμένος σε υψόμετρο περίπου 300μ., κάτω από τους πρόποδες του Ορθολιθίου. Οι µόνιµοι κάτοικοι του Καρατζά ανέρχονται περίπου σε 400 και η συνολική καλλιεργούµενη έκταση είναι 7575 στρέµµατα, εκ' των οποίων αρδεύονται τα 1210 στρέµµατα.

Οι εικόνες που θα βρει μπροστά του ο επισκέπτης του Καρατζά, είναι χαρακτηριστικές της μορφολογίας, των αγροτικών περιοχών της γης της Τροιζηνίας, που κάθε εποχή δίνει το δικό της χρώμα και το δικό της άρωμα, στον ευλογημένο αυτό τόπο.

Υπάρχουν και εδώ διάσπαρτα απομεινάρια αρχαιοτήτων και μέχρι πρότινος ο τάφος του Ευαγόρα. Επίσης ερείπια ενετικού κάστρου στο οποίο βρέθηκαν Μυκηναϊκά όστρακα.

Το παλιό χωριό ήταν προς το δρόμο του Κρανιδίου, αλλά κατεστράφη από τους Τούρκους, στην περίοδο της Τουρκοκρατίας.

Ενεργό δράση έχουν επιδείξει οι κάτοικοί του και στην αντίσταση κατά των Γερμανών. Λίγα χιλιόμετρα έξω από το χωριό, στο Νιχώρι, στον ξεροπόταμο, που βρίσκεται κοντά στο δρόμο Τραχειάς- Κρανιδίου, το 1944 έγινε η εκτέλεση πολλών κατοίκων του από τους Γερμανούς.

Στην πλατεία που βρίσκεται μπροστά από την εκκλησία του Αγίου Σεραφείμ, πολιούχου του Καρατζά, υπάρχει το μνημείο των 23 εκτελεσθέντων, ηλικίας 18-55 ετών, ανδρών από τους Γερμανούς, στις 5 Ιουνίου του 1944.

Στον Καρατζά υπάρχει αρχαίος τάφος, μεγάλου μεγέθους, που βρίσκεται στον δρόμο για τη Χώριζα.

Γεωγραφικά, ο Καρατζάς, αποτελεί μια από τις υδρογεωλογικές λεκάνες της Τροιζηνίας, που βρίσκεται ανατολικά του Ορθολιθίου και προς τα δυτικά έως την Τραχειά κα το Βοθίκιον. Η περιοχή καλύπτεται από οφιόλιθους και ραδιολαρίτες. Από τις πραγματοποιηθείσες διασκοπήσεις προέκυψε ότι υπάρχει ασβεστολιθικό υπόβαθρο σε βάθος 90 – 145 µέτρα, µε κλίση προς τα ανατολικά. Μεταξύ των τριαδικών και ανωκρητιδικών ασβεστολίθων παρεµβάλλεται τεκτονικώς ένα στρώµα οφιολίθων και σχιστοκερατολιθικής διάπλασης. Οι ασβεστόλιθοι που βρίσκονται κάτω από τους οφιολίθους έχουν υδρογεωλογικό ενδιαφέρον.

Τα τελευταία χρόνια, ο Καρατζάς φιλοξενεί ένα σημαντικό έργο για την περιοχή. Πρόκειται για την κατασκευή μια λιμνοδεξαμενής, χωρητικότητας 400.000 κυβικά μέτρα νερού.

Στην Κοινότητα του Καρατζά ανήκουν και τα Ζερβαίϊκα. Στο δρόμο που ανηφορίζουμε από το Άνω Φανάρι, 1,5 περίπου χλμ. πριν τον Καρατζά, συναντάμε πινακίδα που οδηγεί στα Ζερβαίϊκα, ένα μικρό οικισμό. Λίγο πριν φθάσουμε στα Ζερβαίϊκα, υπάρχει στα δεξιά μας χωματόδρομος που μας οδηγεί στο παρεκκλήσι του Αγίου Βλάση, που έζησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Λικινίου (308 - 323 μ.Χ.) και μαρτύρησε το 316 μ.Χ.

Στην κορυφή του Ορθολιθίου βρίσκεται το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία και κάθε χρόνο στη γιορτή του οργανώνεται μεγάλο πανηγύρι.